Συντρόφισσες και σύντροφοι, φίλες και
φίλοι,
Βρισκόμαστε σήμερα εδώ με την ευκαιρία της
παρουσίασης του βιβλίου του Πάνου Τριγάζη για να τιμήσουμε την μνήμη του
Γρηγόρη Λαμπράκη, ενός θαρραλέου αγωνιστή της Αριστεράς, της δημοκρατίας και
του κινήματος ειρήνης που φέτος συμπληρώνονται 50 χρόνια από τη δολοφονία του.
Όλοι όμως είμαστε
συγκλονισμένοι από τη στυγερή δολοφονία του Παύλου Φύσσα, μουσικού, γνωστού για
την αντιφασιστική του δράση που έγινε τα
ξημερώματα στο Κερατσίνι από φασίστες της Χ.Α. Το τελευταίο διάστημα
έχουμε γίνει μάρτυρες εγκληματικών επιθέσεων και προκλητικών επεισοδίων από το
ίδιο ναζιστικό μόρφωμα, όπως στο Πέραμα και στο Μελιγαλά. Επί ένα χρόνο ακούμε
τους κυβερνητικούς παράγοντες να αναπτύσσουν σε κάθε ευκαιρία τη θεωρία των δύο
άκρων. Είναι μια επικίνδυνη θεωρία που εκθρέφει το αυγό του φιδιού και
προσπαθεί να το ταυτίσει με τους αγώνες του αριστερού κινήματος, με τους
αγωνιστές του ΣΥΡΙΖΑ και τους αγώνες της κοινωνίας που αντιστέκεται. Εκτός από
την αυτονόητη απαίτηση να τιμωρηθούν οι φυσικοί και ηθικοί αυτουργοί της
φασιστικής δολοφονίας, το αντιφασιστικό και φιλειρηνικό κίνημα πρέπει να καταδείξει έμπρακτα στο
δρόμο ότι οι απόγονοι των SS δεν έχουν θέση σ' αυτή τη χώρα.
Το βιβλίο του Πάνου
Τριγάζη, του ακάματου αγωνιστή του Κινήματος Ειρήνης και της Αριστεράς,
αποτελεί μία συμβολή στις πολύμορφες
εκδηλώσεις που προγραμματίζονται για την συμπλήρωση 50 χρόνων από την άνανδρη
δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη από το παρακράτος της Δεξιάς και την ίδρυση της
Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη.
Ο Γρηγόρης Λαμπράκης
γεννήθηκε σε πολυμελή οικογένεια στο χωριό Κερασίτσα Αρκαδίας, αλλά οι
ικανότητές του τον έφεραν στον Πειραιά για σπουδές και για μια διαπρεπή καριέρα
στον αθλητισμό. Δεν αρκέστηκε στις σπουδές του σε εμπορική και λογιστική σχολή,
αλλά σπούδασε ιατρική και έγινε υφηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ως αθλητής
τίμησε την Ελλάδα κερδίζοντας πολλά χρυσά σε Βαλκανικούς αγώνες, που την εποχή
εκείνη αποτελούσαν αθλητικό γεγονός μεγάλης απήχησης.
Ο Λαμπράκης μπήκε στην
πολιτική και εξελέγη βουλευτής, συνεργαζόμενος με την ΕΔΑ, όντας ήδη
επαγγελματικά και κοινωνικά καταξιωμένος.
Όμως αυτό που κυρίως τον χαρακτήρισε όχι
μόνο στην ελληνική αλλά και στην διεθνή κοινή γνώμη ήταν η συμβολή του στο
κίνημα ειρήνης εκείνης της εποχής. Ορόσημο στην πορεία του η εκλογή του στη
θέση του αντιπροέδρου της Επιτροπής για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη (ΕΕΔΥΕ), το
1962. Η εν λόγω οργάνωση ανέπτυξε δραστηριότητα που συνέβαλε στην ενδυνάμωση
του φιλειρηνικού κινήματος στην Ελλάδα. Σταθμός στην εξέλιξη αυτού του
κινήματος ήταν η διεξαγωγή της Μαραθώνιας Πορείας Ειρήνης, που πραγματοποιήθηκε
για πρώτη φορά την 21η Απριλίου 1963, ακριβώς τέσσερα χρόνια πριν από την
κατάλυση του δημοκρατικού πολιτεύματος από τους αμερικανοκίνητους συνταγματάρχες.
Ο Γρηγόρης Λαμπράκης όμως, με την
ιδιότητα του αντιπροέδρου της ΕΕΔΥΕ, είχε πάρει μέρος λίγες μέρες νωρίτερα και
στην αντιπυρηνική πορεία 80 χιλιομέτρων από την πυρηνική βάση του Ολντερμάνστον
έως το Χάιντ Παρκ του Λονδίνου μαζί με τους Μανώλη Γλέζο, Λεωνίδα Κύρκο, Σπύρο
Λιναρδάτο και Μπέτυ Αμπατιέλου. Ομάδα που ήρθε σε επαφή με τον Βρετανό φιλόσοφο
Μπέρτραντ Ράσσελ, φίλο της Ελληνικής Αριστεράς και του Ελληνικού Λαού. Άλλωστε όταν μια ομάδα φοιτητών είχε
δημιουργήσει το Σύνδεσμο Νέων «Μπέρτραντ Ράσσελ» για τον Πυρηνικό Αφοπλισμό και
την Ειρήνη, ο Γρηγόρης Λαμπράκης είχε εξαρχής «αγκαλιάσει» τον Σύνδεσμο Ράσελ,
μαζί με προσωπικότητες όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Γιάννης Ρίτσος, ο Ι.Μ.
Παναγιωτόπουλος, η Γαλάτεια Σαράντη, ο Μάνος Κατράκης και η Έλλη Λαμπέτη. Μαζί
με αυτούς, πολλά νεότερα μέλη, και βέβαια με στενούς δεσμούς και με την ΕΕΔΥΕ,
αποτέλεσαν τον πυρήνα ενός διαρκώς διευρυνόμενου κινήματος. Του ελληνικού
φιλειρηνικού κινήματος, μέρος ενός ευρύτερου παγκόσμιου που κινητοποίησε εκατομμύρια
ανθρώπους στην υπόθεση της Διεθνούς Ύφεσης, του Αφοπλισμού και της Φιλίας
ανάμεσα στους λαούς.
Είναι εξαιρετικά εύστοχη η παρατήρηση
του συντρόφου Πάνου Τριγάζη, στο βιβλίο του « Ο Λαμπράκης και το Κίνημα
Ειρήνης», που επισημάνθηκε και από τον Αλέξη Τσίπρα κατά την παρουσίαση του
βιβλίου, ότι το Κίνημα της Ειρήνης ήταν ουσιαστικά το πρώτο παγκοσμιοποιημένο
κίνημα, ένας πρόδρομος του Παγκόσμιου Κοινωνικού Φόρουμ και των σημερινών
διεθνών κινημάτων.
Όμως, θα ήθελα να υπενθυμίσω ότι εκείνη την
εποχή στη χώρα μας η υπόθεση της ειρήνης συχνά ταυτιζόταν από τις μετεμφυλιακές
αρχές με τον κομμουνισμό. Ενδεικτικό του πόσο επικίνδυνη μπορούσε να γίνει η
ενασχόληση με τα κινήματα ειρήνης είναι ότι το πρώτο θύμα αυτού του κινήματος,
ο Νίκος Νικηφορίδης, εκτελέστηκε το 1951 με την κατηγορία ότι συνέλεγε
υπογραφές υπέρ της Έκκλησης Ειρήνης της Στοκχόλμης.
Αυτά, για να κατανοήσουμε
τους κινδύνους των αγωνιστών της ειρήνης εκείνης της εποχής. Ο Γρηγόρης
Λαμπράκης υπήρξε ένα ηθικό πρότυπο αριστερού αγωνιστή. Μαχητικός, ανυποχώρητος,
συνεπής με την ιδεολογία του και άφοβος. Έγινε μάρτυρας της Αριστεράς, της
δημοκρατίας αλλά και της ειρήνης, αφού μετά
από μια τέτοια εκδήλωση για την ειρήνη τον χτύπησαν θανάσιμα οι
παρακρατικοί δολοφόνοι.
Πενήντα χρόνια μετά, η
θυσία του και το όραμά του παραμένουν επίκαιρα όσο ποτέ. Αφενός γιατί στις
μέρες μας το παρακράτος όχι απλά έχει αναβιώσει στη χειρότερη του μορφή, όχι
απλώς έχει εισέλθει στο κοινοβούλιο, αλλά πλέον φαίνεται ότι επιδιώκει ίσως
ακόμα και αποσταθεροποίηση προκαλώντας νεκρούς, όπως προανέφερα και που
θυμίζουν τις πιο σκοτεινές μέρες της δεκαετίας του ’60. Και αφετέρου γιατί στις
μέρες μας, με τα σύννεφα του πολέμου για ακόμα μία φορά να στέκονται πυκνά πάνω
από τη Μέση Ανατολή, είναι καθήκον μας να κάνουμε πράξη τα διδάγματα του
Λαμπράκη, αντιστεκόμενοι και αντιστεκόμενες σε κάθε σκέψη για έναν νέο πόλεμο
που θα ανάψει ακόμα μεγαλύτερες φωτιές στην ευρύτερη περιοχή μας αλλά και την
παγκόσμια οικονομία. Αντιστεκόμενοι και αντιστεκόμενες σε κάθε σκέψη για άμεση
ή έμμεση ανάμειξη της χώρας μας.
Η επίθεση στις 21/8/13 στη
Συρία με χημικά όπλα αποτελεί καταδικαστέα εγκληματική ενέργεια. Δεν είναι όμως
έργο των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ να «εντοπίσει» τους αυτουργούς. Ο ΟΗΕ είναι
ο μοναδικός διεθνής οργανισμός που πρέπει να διερευνά και ανάλογα να αποφασίζει
για κάθε παράβαση της διεθνούς νομιμότητας, συμπεριλαμβανόμενης και της
χρήσης απαγορευμένων όπλων (βιολογικά, χημικά, πυρηνικά). Άλλωστε το πόρισμα
των επιθεωρητών του ΟΗΕ, απ’ ό,τι φαίνεται, αποφεύγει επιμελώς να κάνει
διαπιστώσεις για το από που προήλθε η επίθεση.
Ο βραβευμένος με το Νόμπελ
ειρήνης Πρόεδρος Ομπάμα, πιεζόμενος και από το πολύπειρο αντιπολεμικό κίνημα
στις ΗΠΑ, δεν μπορεί να πείσει ούτε την πλειοψηφία της κοινής γνώμης στη χώρα
του για τις υποτιθέμενες αποδείξεις, πόσο μάλλον για την ανάγκη διεξαγωγής
στρατιωτικής δράσης στη Συρία. Έξαλλου η «αξιοπιστία» των μυστικών υπηρεσιών
των ΗΠΑ είναι πλέον γνωστή, από το 2003 όταν οι Μπους – Μπλερ αποφάσισαν
την εισβολή στο Ιράκ, διαβεβαιώνοντας την παγκόσμια κοινή γνώμη ότι είχαν
εντοπίσει πυρηνικό οπλοστάσιο του Σαντάμ, ισχυρισμός που ποτέ δεν αποδείχτηκε.
Παραπλάνησαν, έτσι την διεθνή κοινή γνώμη εκμεταλλευόμενοι και το γεγονός ότι ο
Σαντάμ Χουσεΐν, ο άλλοτε προστατευόμενος και εξοπλιζόμενος από τη Δύση,
εναντίον του Ιράν, δεν ήταν παρά ένας αδίστακτος δικτάτορας, που είχε
χρησιμοποιήσει χημικά όπλα εναντίον των Κούρδων, δηλαδή των ίδιων των πολιτών
του Ιράκ και είχε εισβάλει απρόκλητα στο Κουβέιτ το 1990.
Οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ, της
Γαλλίας, της Βρετανίας, παίζουν το «χαρτί» των αντικαθεστωτικών στον
πολυαίμακτο εμφύλιο της Συρίας ανάμεσα σε ένα ακραία αυταρχικό καθεστώς και
ακραίους ισλαμιστές που το αντιπολιτεύονται. Για μεγάλο διάστημα αρνούνταν την
πολιτική λύση της κρίσης με διαπραγματεύσεις, στις οποίες θα συμμετείχε και η
πλευρά Άσαντ, όπως πρότεινε ο ΟΗΕ.
Θα ήθελα να διευκρινίσω ότι
το γεγονός πως επιχειρείται μια ιμπεριαλιστική επίθεση δεν ωραιοποιεί τον
χαρακτήρα του δικτατορικού καθεστώτος Άσαντ. Όμως ο στόχος της επίθεσης δεν
είναι, όπως υποκριτικά διατείνονται, να πάρει ο δικτάτορας ένα μάθημα, ούτε να
προστατευθεί ο άμαχος πληθυσμός από τα χημικά. Αν νοιάζονταν για τον άμαχο
πληθυσμό, θα είχαν προκρίνει διπλωματικές λύσεις πριν φτάσουμε να έχουμε δεκάδες
χιλιάδες νεκρούς αμάχους, εκατοντάδες χιλιάδες τραυματίες και βασανισμένους,
εκατομμύρια πρόσφυγες και εσωτερικά εκτοπισμένους. Ο ιμπεριαλιστικός
αυτός πόλεμος, ας μη γελιόμαστε, προσβλέπει σε νέο-αποικιακές στρατηγικές
που ήδη έχουν υλοποιηθεί σε μια σειρά από χώρες στη Μ. Ανατολή και Β. Αφρική. Η
ανάληψη στρατιωτικής δράσης δεν είναι αρμοδιότητα του ΝΑΤΟ ή συγκεκριμένων
χωρών, που ήδη εμπλέκονται στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας με την πλευρά των
αντικαθεστωτικών. Το ΝΑΤΟ, με το νέο παγκόσμιο δόγμα του, έχει μετατραπεί σε
ένα επικίνδυνο εργαλείο επέμβασης και καταστροφής σε κάθε γωνία του πλανήτη.
Βεβαίως οι τελευταίες
εξελίξεις, μετά τη ρωσική πρωτοβουλία, ανοίγουν ένα παράθυρο ελπίδας για την
αποτροπή του πολέμου. Σαφώς και πρέπει να τεθεί υπό διεθνή έλεγχο το χημικό
οπλοστάσιο της Συρίας. Όπως και να δοθεί περισσότερος χρόνος σε έρευνα από
εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ ώστε να αποδειχτεί με τον πιο αντικειμενικό τρόπο ποιοι
πραγματικά έπραξαν το αποτρόπαιο έγκλημα σε βάρος αμάχων στη Δαμασκό στις 21.08.2013.
Θα ήθελα να επισημάνω επίσης
την πλήρη απουσία της ελληνικής κυβέρνησης στις όποιες ενέργειες που θα
αποσκοπούσαν στην αποκλιμάκωση και την ένταση. Αντίθετα βρέθηκε μαζί με τους
λίγους πρόθυμους, δηλώνοντας ότι ήταν έτοιμη να εκπληρώσει τις «συμβατικές της
υποχρεώσεις». Συμβατικές υποχρεώσεις που δεν υφίστανται αφού η επιδιωκόμενη
πολεμική ενέργεια των ΗΠΑ βρίσκεται απόλυτα εκτός πλαισίου κάθε έννοιας
διεθνούς νομιμότητας και ανθρώπινης λογικής.
Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι
κατηγορηματικά αντίθετος σε κάθε ενέργεια που παραβιάζει τον Καταστατικό Χάρτη
του ΟΗΕ, ενώ ταυτόχρονα στηρίζει κάθε πρωτοβουλία αποτροπής του πολέμου, που θα
στηρίζεται στις αρχές του Διεθνούς Δικαίου. ΚΑΜΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ, ΚΑΜΙΑ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΣΗ της χώρας μας.
Αυτό το «παράθυρο ελπίδας»
που φαίνεται ότι άνοιξε πρέπει να έχει συνέχεια. Τόσο για να πάψει ο εμφύλιος
στη Συρία και να αποφασίσει ο λαός της κυρίαρχα για το μέλλον του όσο και για
την κατάργηση των οπλοστασίων μαζικής καταστροφής, χημικών, πυρηνικών και
βιολογικών, στη Μεσόγειο χωρίς εξαιρέσεις, αλλά και διεθνώς. Αυτό πρέπει σήμερα
να είναι σημείο αναφοράς για τα φιλειρηνικά και τα αντιιμπεριαλιστικά κινήματα
σε ολόκληρη τη Μεσόγειο.
Ο ΣΥΡΙΖΑ ως συνεχιστής των αγώνων του
Γρηγόρη Λαμπράκη και του φιλειρηνικού κινήματος, ως ενεργή παρουσία των
ευρωπαϊκών και διεθνών λαϊκών αντιπολεμικών αντιστάσεων, θα συνεχίσει να
αγωνίζεται με όλες του τις δυνάμεις, εντός και εκτός βουλής, εντός και εκτός
συνόρων, μέσα από τη διπλωματία των λαών, για μια Ευρώπη και έναν κόσμο ειρήνης
και ευημερίας, με σεβασμό στο διεθνές δίκαιο και τα ανθρώπινα δικαιώματα για
τον απεγκλωβισμό της χώρας μας από το ΝΑΤΟ και την απομάκρυνση των ξένων
βάσεων.
