Το ζήτημα
της απαράδεκτης
διαχείρισης των απορριμμάτων εκ μέρους των εκάστοτε δημοτικών αρχών στο
Νομό Ηλείας έχει λάβει πλέον εκρηκτικά αρνητικές διαστάσεις για τη
δημόσια υγεία, την προστασία του περιβάλλοντος και τη διασφάλιση του
δημοσίου συμφέροντος.
Η
υγεία των κάτοικων του Πύργου και της Αρχαίας Ολυμπίας απειλείται μέρα
με την μέρα. Αιτία όλης αυτής της κατάστασης δεν είναι η κακοδαιμονία
που κάποιοι επικαλούνται ότι βαραίνει την Ηλεία, αλλά συγκεκριμένες
πολιτικές και οικονομικές προτεραιότητες που υποστήριζαν οι προηγούμενες
κυβερνητικές επιλογές και υλοποιούσαν οι εκάστοτε δήμαρχοι.
Κανένας
από τους αυτοδιοικητικούς α’ και β’ βαθμού δεν μιλάει για τα κονδύλια
του ΕΣΠΑ 2007-2013 της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος που αφορούσαν
τον τομέα «Δράσεις Περιβάλλοντος» που περιλαμβάνει και την διαχείριση
των απορριμμάτων ειδικά για τον νομό Ηλείας. Από τα 104,7
εκατ. € μόνο 70 εκατ. € συμβασιοποιήθηκαν και έχουν πληρωθεί μόλις τα 40 εκατ. €.
Ουσιαστικά
επιδιώκανε και τροφοδοτούσανε ΝΔ και ΠΑΣΟΚ με τους τοπικούς
υποστηρικτές τους το σημερινό αδιέξοδο, με απώτερο στόχο τη δημιουργία
κατάστασης χάους που θα «επέβαλε»
ως μοναδική συνολική λύση την κατασκευή του εργοστασίου απορριμμάτων
στην Τριανταφυλλιά μέσω Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα.
Είναι
γνωστό ότι πρόκειται για ένα έργο ύψους 35.000.000 € που εάν υλοποιηθεί
θα απορροφήσει δεκάδες εκατομμύρια από τους κοινοτικούς πόρους
καθώς δεν θα γίνει με λεφτά από ιδιωτική επένδυση στο 100% αλλά με
τριμερή χρηματοδότηση, ήτοι περί τα 17.115.000 € από το ΕΣΠΑ 2007-2013
και 18.000.000 € από τραπεζικό δανεισμό και ιδία κεφάλαια του αναδόχου.
Επί
της ουσίας το μεγαλύτερο μέρος του έργου θα γίνει έμμεσα και άμεσα με
δημόσιο χρήμα (ΕΣΠΑ και τράπεζες που ανακεφαλοποιήθηκαν από όλους μας).
Εάν δηλαδή το δούμε ρεαλιστικά, σε συνδυασμό με το ότι επιβάλλεται και
το καθεστώς των ελάχιστων εγγυημένων ποσοτήτων σκουπιδιών για τη
βιωσιμότητα του εργοστασίου καλούμαστε να βάλουμε πλάτη για την
κερδοφορία πάλι ενός «εθνικού» μας εργολάβου. Ειδικότερα
σύμφωνα με τον αρμόδιο Υπηρεσιακό Παράγοντα του ΣΔΙΤ γίνεται αναφορά σε
60.000-70.000 τόνους σε ετήσια βάση και σε βάθος εικοσαετίας, ενώ στην
αρχική μελέτη (βλ. http://www.anaptyxi.gov.gr/) γίνεται αναφορά σε
97.000 τόνους Αστικά Στερεά Απορρίμματα (ΑΣΑ).
Βέβαια
όλοι οι πολίτες στην Ηλεία πρέπει να γνωρίζουμε ότι, εφόσον αυτό γίνει,
θα λειτουργήσει σε 2,5 με 3 χρόνια. Μέχρι τότε τι; Ποιος είναι
ο σχεδιασμός που έχουν παρουσιάσει ως οφείλουν οι δημοτικές αρχές του
Νομού Ηλείας και ειδικότερα του Πύργου και της Αρχαίας Ολυμπίας που η
κατάσταση είναι «στο κόκκινο» και για την υγεία των πολιτών;
Όλο
το προηγούμενο διάστημα αρκετές φορές οι δήμοι - και όχι μόνο της
Ηλείας - υπέγραφαν συμβάσεις με εργολαβικές εταιρείες που σήμερα
ελέγχονται
από τη Δικαιοσύνη, οι οποίες προέβαιναν σε παράνομες μεταφορές και
εναποθέσεις απορριμμάτων σε ποταμούς, δάση, περιοχές Natura ακόμη και
δίπλα στο Νοσοκομείο Πύργου. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα, πέραν όλων των
άλλων, να επιβαρύνονται συνεχώς με πρόστιμα οι δημότες
για παράδειγμα της πόλης του Πύργου. Ενδεικτικά αναφέρω το πρόσφατο
πρόστιμο ύψους 109.120 € που επέβαλλε η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος στον
Δήμο Πύργου για τις παράνομες εναποθέσεις απορριμμάτων στο χώρο της
πρώην ΑΓΡΟΤΕΚ.
Πρέπει να μας παρουσιάσουν όλες οι νυν αλλά και οι προηγούμενες δημοτικές αρχές στην Ηλεία
κατά
πόσο αξιοποίησαν κοινοτικούς ή και εθνικούς πόρους για την προώθηση της
ανακύκλωσης και της κομποστοποίησης; Πρέπει να μας πούνε
γιατί δεν υπήρξε ποτέ νόμιμος ΧΥΤΑ στην Ηλεία αλλά μόνο ΧΑΔΑ μέχρι και
σήμερα; Ποιους εξυπηρετούσε και εξυπηρετεί αυτό; Γιατί δεν έχουν
αξιοποιηθεί προγράμματα πιλοτικής οικιακής κομποστοποίησης όπως το Life;
Γιατί δεν αξιοποίησαν την ενεργητική συμμετοχή
πολιτών για την προαγωγή και υλοποίηση της ανακύκλωσης; Γιατί δεν
διεκδίκησαν από το Πρόγραμμα Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη την
υλοποίηση προγραμμάτων-προσκλήσεων που λειτουργούσαν ως ενδιάμεση λύση;
Γιατί φόρτωναν με διοικητικά πρόστιμα εκατοντάδων χιλιάδων
ευρώ τους δημότες των πόλεων από τις παράνομες εναποθέσεις
απορριμμάτων; Γιατί από τις Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις (ΚΥΑ) που
λάμβαναν τα προηγούμενα χρόνια εφάρμοζαν μόνο τη μεταφορά και καμία
απολύτως άλλη από τις δεσμεύσεις τους, όπως η εφαρμογή ενδιάμεσης
λύσης ώστε να μην επαναλαμβάνεται η απαράδεκτη αυτή κατάσταση;
Στις
ΚΥΑ που ανέφερα
και συγκεκριμένα σε αυτή του Νοεμβρίου του 2014, ο Δήμος του Πύργου
αφού ολοκλήρωνε τις διαδικασίες εγκατάστασης του αναδόχου για τη
μεταφορά των απορριμμάτων στον ΧΥΤΑ Ναυπάκτου, όφειλε άμεσα να εφαρμόσει
πλήρως πρόγραμμα χωριστής συλλογής αποβλήτων συσκευασιών
στο πλαίσιο της υπάρχουσας σύμβασης συνεργασίας με το Σύστημα
Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών, υπό την εποπτεία του Ελληνικού
Οργανισμού Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ), με σκοπό να επιτευχθούν άμεσα οι στόχοι
του προγράμματος ανακύκλωσης. Ταυτόχρονα όφειλε να μεριμνήσει
για τρόπους προσωρινής διαχείρισης των απορριμμάτων του, με κατάλληλη
αδειοδότηση και όρους περιβαλλοντικής προστασίας και με δοκιμασμένη
μεθοδολογία. Επίσης όφειλε να είχε μεριμνήσει στο διάστημα που θα
μετέφερε τα απορρίμματά του στον ΧΥΤΑ Ναυπάκτου, για
τη διευθέτηση της περιοχής της εγκατάστασης δεματοποίησης – είχε
επιλεγεί η περιοχή «Ποτόκι» - καθώς και να προχωρήσει στην άμεση
υλοποίηση του έργου της αποκατάστασης του ΧΑΔΑ – Χωματερής που
λειτουργεί στη θέση «Λίμνες».
Τι έγινε ουσιαστικά από τα παραπάνω το τελευταίο χρονικό
διάστημα; Απολύτως τίποτα.
Ερχόμενη στο σήμερα, και για να μη μένουμε μόνο στις διαπιστώσεις, υπενθυμίζω ότι,
από την πρώτη στιγμή που ανέλαβαν τα καθήκοντα τους οι Υπουργοί
Εσωτερικών και Περιβάλλοντος, ως ΣΥΡΙΖΑ πραγματοποιήσαμε ενημερωτικές
συναντήσεις για να δρομολογηθούν το συντομότερο δυνατόν θετικές
εξελίξεις.
Ο
Υπουργός Εσωτερικών χωρίς να χάσει καθόλου χρόνο υπέγραψε τη με Αριθμ.
Πρωτ.:4832/04-02-2015 Απόφαση (η νέα ελληνική κυβέρνηση δεν είχε κλείσει
ούτε 10 μέρες στη διακυβέρνηση) με ΘΕΜΑ:
Επιχορήγηση Δήμων της Χώρας με συνολικό ποσό 11.000.000,00 € από
μεταβιβασθείσα πίστωση για τη χρηματοδότηση υποδομών προσωρινής
διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων, αποκλειστικά και μόνο, για τη
χρηματοδότηση υποδομών προσωρινής διαχείρισης αστικών στερεών
αποβλήτων, με την προμήθεια, εγκατάσταση και λειτουργία του αναγκαίου
εξοπλισμού.
Ειδικά για την πόλη του Πύργου δόθηκαν 600.000 € για μεταφορά απορριμμάτων και κατασκευή
Μονάδας Μηχανικής Διαλογής (ΜΜΔ).
Ο Δήμαρχος Πύργου σε συνάντηση στις αρχές Μαρτίου
με τον κ. Υπουργό Εσωτερικών δεν έδωσε ενημέρωση για το πώς έχει
διαχειριστεί μετά από ένα μήνα τα ποσά αυτά για μεταφορά και κατασκευή
ΜΜΔ. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το γεγονός ότι στην χθεσινή ανακοίνωσή του το Υπουργείο Εσωτερικών[1], μετά
τη σύσκεψη με τους αυτοδιοικητικούς, μεταξύ άλλων αναφέρει τα εξής: «2.
Να γίνει άμεση αξιοποίηση του χρηματικού ποσού
των 500.000 ευρώ με το οποίο επιχορηγήθηκε ο δήμος για την Μονάδα
Μηχανικής Διαλογής. Αξιοποίηση των 100.000 ευρώ με τα οποία
επιχορηγήθηκε ο Δήμος για τη μεταφορά των απορριμμάτων σε ΧΥΤΑ.
Αποδεδειγμένη χρήση των ανωτέρω ποσών και για το σκοπό που προορίζονταν».
Μετά την σύσκεψη στις 20/04/2015,
τα αρμόδια Υπουργεία έδωσαν ουσιαστικές κατευθύνσεις στις δημοτικές
αρχές του Νομού Ηλείας ώστε να κινηθούν άμεσα και μεσομακροπρόθεσμα.
Η ελπίδα για την υλοποίηση αυτών των κατευθύνσεων βρίσκεται αποκλειστικά στον κοινωνικό έλεγχο που πρέπει πλέον να ασκείται σε
συνεχή βάση από τους πολίτες στα δημοτικά συμβούλια αλλά και στην ενεργητική συμμετοχή των πολιτών στον έλεγχο για την
πορεία υλοποίησης των δεσμεύσεων των δημοτικών αρχών έναντι της κυβερνητικής εξουσίας.
Οι
κίνδυνοι είναι ακόμα εδώ, μπροστά μας. Κανένας δεν πρέπει να εφησυχάζει
και κυρίως οι Δήμοι και η Περιφέρεια που έχουν θεσμικά
το βάρος της ευθύνης γιατί διαφορετικά θα βρεθούμε αύριο σε χειρότερη
θέση από την σημερινή.
Δεν
μπορεί από τη μία μεριά να διεκδικούν Δήμοι και Περιφέρειες τη μεταφορά
αρμοδιοτήτων από τα Υπουργεία σε αυτούς (και άρα και
περαιτέρω χρηματοδότηση) και από την άλλη «να σηκώνουν τα χέρια ψηλά»
για τα θέματα αποκλειστικής αρμοδιότητάς τους (όπως τα απορρίμματα) και
να ζητούν από τα Υπουργεία να δώσει τη λύση και ιδιαίτερα όταν έχουν ήδη
φέρει την κατάσταση στο απροχώρητο με τεράστιες
ευθύνες και παραλείψεις στη διαχείριση του ζητήματος των απορριμμάτων
μέχρι και σήμερα.
